Faktoring

Spora liczba przedsiębiorców za towary lub usługi wystawia swoim klientom faktury z odroczonym terminem płatności. Jest to dość powszechna praktyka skutkująca zamrożeniem finansów, co może ostatecznie doprowadzić do zatorów płatniczych w firmie. Istnieje jednak na rynku narzędzie, które pozwoli Ci otrzymać należność zaraz po wystawieniu faktury. Dowiedz się, co to faktoring, jak działa usługa faktoringowa i wiele innych.

Co to jest faktoring?

Rynek finansowy nieustannie stara się sprostać oczekiwaniom przedsiębiorców, w szczególności tych, którzy borykają się z problemami finansowymi w swojej firmie.

W ostatnich latach trend ten staje się coraz bardziej zauważalny z uwagi na dynamiczny rozrost usług pomagających przedsiębiorcom wyjść z kryzysu. Należy do nich m.in. faktoring (z ang. factoring).

Stanowi on odpowiedź na zatory płatnicze spowodowane wystawianiem faktur, mających długie terminy płatności, a jego główny atrybut to umożliwienie finansowania bieżących działań firmy.

Faktoring zyskuje na popularności przede wszystkim wśród przedsiębiorców, którzy nie otrzymali jak dotąd pieniędzy z tytułu wystawionych klientom faktur. Bez wątpienia rodzi to niemałą trudność, szczególnie jeśli odroczona płatność wynosi 60, 90, a nawet 120 dni.

Faktoring – definicja

Zanim przejdziemy dalej, wyjaśnijmy sobie najpierw, czym jest faktoring.

Definicja faktoringu nie jest skomplikowana. Przedstawia ona głównie faktoring jako metodę na natychmiastowe uzyskanie zapłaty za fakturę pomimo odroczonego terminu płatności.

Według oficjalnych definicji faktoring to rodzaj działalności finansowej, która polega na zakupie nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw od ich odbiorców, którzy są winni pieniądze za dostarczone towary lub usługi. Proces ten jest zazwyczaj połączony z udzielaniem finansowania klientom oraz świadczeniem dodatkowych usług na ich rzecz przez firmę faktoringową.

Zgodnie z definicją z 1988 roku, firma faktoringowa musi realizować co najmniej dwie spośród czterech kluczowych czynności:

• finansować niekwestionowane i nieprzeterminowane wierzytelności;
• prowadzić rejestr i rozliczenia z dłużnikami;
• podejmować działania w celu odzyskania należności;
• przejmować ryzyko braku płynności finansowej kontrahenta.

Najprościej mówiąc – usługa faktoringu to nic innego jak możliwość sprzedaży wystawionych już faktur.

Faktoring – podstawa prawna

Umowy faktoringowe w polskim porządku prawnym zaliczane są do tzw. umów nienazwanych, co wiąże się z tym, że nie istnieją żadne konkretne przepisy regulujące tę procedurę.

W związku z tym zastosowanie mają tutaj w głównej mierze przepisy art. 509 k.c. dotyczące swobody przelewu wierzytelności.

"Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania".

Art. 509 k.c. § 1.

"Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki".

Art. 509 k.c. § 2.

Prawo międzynarodowe

Odnosząc się do prawa międzynarodowego, faktoring normuje konwencja UNIDROIT o faktoringu międzynarodowym z dnia 28.05.1998 r., czyli tzw. konwencja ottawska.

Wspomniana konwencja formułuje pojęcie faktoringu jako umowę zawartą między faktorem a faktorantem, zgodnie z którą faktorant przelewa prawa do wierzytelności na faktora, powstałe wskutek umowy sprzedażowej towarów lub usług między faktorantem a jego klientem (dłużnikiem).

Funkcje faktoringu

• funkcja finansowa – faktor płaci za fakturę jeszcze zanim wierzytelność stanie się wymagalna,
• funkcja usługowa – oprócz zapewnienia szybkiego dostępu do gotówki, faktoring dla firm oferuje wiele dodatkowych usług.

Usługi faktoringu są kompleksowe. Nie tylko gwarantują zastrzyk pieniędzy, których tak bardzo potrzebujemy, ale również oferują:

• prowadzenie kont rozliczeniowych kontrahentów;
• monitoring i egzekwowanie należności;
• przejęcie ryzyka niewypłacalności odbiorcy (dłużnika);
• e-faktoring.

Jak działa faktoring?

Faktoring działa, opierając się na prostym schemacie wypłacania środków za fakturę, którą firma wystawiła z długim terminem płatności. Dzięki temu, że cały proces jest nieskomplikowany, a przepływ środków kluczowy do prawidłowego funkcjonowania firmy, faktoring staje się ulubionym rozwiązaniem zarówno większych, jak i mniejszych firm. Warto podkreślić, że faktoringowi podlegają jedynie nieprzeterminowane faktury.

Faktoring to coraz chętniej wybierana przez przedsiębiorców usługa, którzy dzięki niej mają szansę odzyskać płynność finansową firmy. Co więcej, faktoring pozwala przedsiębiorcy terminowo wywiązywać się ze swoich własnych zobowiązań.

Wiesz już, czym jest faktoring. Pora dowiedzieć się teraz, jak wygląda cały proces.

Schemat tego, na czym polega faktoring, wygląda następująco:

Wystawiasz fakturę → nawiązujesz współpracę z firmą faktoringową → przekazujesz jej dokument sprzedaży → firma faktoringowa sprawdza ryzyko niewypłacalności kontrahenta → po pozytywnej weryfikacji otrzymujesz pieniądze (nawet po kilku minutach!) → Twój dłużnik spłaca należność faktorowi w formie zgodnej z wybranym rodzajem faktoringu.

Usługi faktoringowe są więc szybkim źródłem finansowania, ponieważ pieniądze za fakturę dostajesz w zasadzie od ręki.

Oblicz koszt faktoringu w kilku krokach

Na czym polega faktoring?

Faktoring polega na finansowaniu faktur z odroczonym terminem płatności przez specjalistyczne firmy faktoringowe. Dzięki temu przedsiębiorstwo ma szansę poprawić swoją płynność finansową i przekazać środki, które w normalnych warunkach byłyby zamrożone, na dowolny cel. Oczywiście jest to pewne uproszczenie, zważając na mnogość rodzajów faktoringu dostępnych w ofertach firm, ale określa ono trafnie to, na czym polega faktoring. Na faktoring warto zdecydować się w sytuacji gdy szybkość przepływu środków w firmie jest bardzo istotna, a kontrahenci oczekują dłuższych terminów płatności.

Uczestnicy faktoringu

W faktoringu biorą udział tak naprawdę 3 strony.

1. Faktorant, czyli firma (zwykle mikrofirma lub MŚP), która przekazuje do sfinansowania wystawioną klientowi fakturę z wydłużonym terminem płatności.
2. Faktor, czyli wyspecjalizowana instytucja finansowa zajmująca się finansowaniem faktur.
3. Dłużnik faktoranta, czyli klient, któremu wystawiono fakturę za towar bądź usługę. Zobowiązany jest on do opłacenia jej faktorowi w wyznaczonym terminie.

Faktor – definicja

Faktor to instytucja finansowa, która wraz z podpisaniem umowy faktoringowej zaczyna świadczyć usługę polegającą na wypłacie faktorantowi środków za towar albo usługę, by następnie już we własnym zakresie dochodzić należności od kontrahenta.

Faktorant – definicja

Faktorant to inaczej przedsiębiorca, który wystawił kontrahentowi fakturę z odroczonym terminem płatności i decydując się na usługę faktoringu, postanawia przekazać ją do faktora, aby ten ją sfinansował dużo wcześniej, niż wskazuje termin zapłaty.

Faktoring – przykład

To, jak działa faktoring, postaramy się wytłumaczyć na poniższym przykładzie.

Dla kogo jest faktoring?

Tak naprawdę, to dla wszystkich firm. Z tym że w praktyce na faktoring bankowy decydują się te duże, natomiast firmy faktoringowe działają z myślą o mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach.

Jest jednak jeden, niezbędny warunek, który musisz spełnić, chcąc skorzystać z faktoringu.

Otóż musisz rozliczać się ze swoimi klientami w sposób bezgotówkowy oraz wystawiać kontrahentom faktury z odroczonym terminem płatności.

Dla większości podmiotów świadczących usługi faktoringowe nie ma znaczenia, w jakiej branży działasz, jednakże istnieją takie, dla których to rozwiązanie będzie szczególnie pomocne, a mianowicie:

– branża transportowa,

– branża produkcyjna,

– HoReCa,

– branża usługowo-handlowa.

Jak więc widać z faktoringu może czerpać w sumie każda działalność gospodarcza. W pierwszej kolejności powinny się jednak na to zdecydować firmy:

• mające trudności z zachowaniem płynności finansowej,
• wystawiające faktury z odległym terminem płatności,
• chcące pozyskać nowych klientów, oferując im wydłużone terminy płatności,
• poszukujące alternatywnych sposobów na to, aby finansować bieżące wydatki,
• niemające wystarczającej zdolności kredytowej,
• planujące inwestycje i potrzebujące w związku z tym zastrzyku gotówki od zaraz.

Zobacz: Zalety i wady faktoringu, które musisz znać

Jakie są rodzaje faktoringu?

W Polsce możemy wyodrębnić wiele typów usług faktoringowych. Każdy z nich może występować zarówno osobno, jak i w połączeniu z innym. Wyróżniamy podziały na:

Charakter zobowiązania

Faktoring wierzytelnościowy (sprzedażowy i zakupowy) to ogólnie rzecz biorąc pełna nazwa usług faktoringowych. Mamy tu na myśli sytuację, w której faktor w drodze cesji wierzytelności nabywa do niej prawa, w zamian przelewając na Twoje konto zapłatę w ustalonej wysokości.

• Faktoring zakupowy (faktoring odwrotny, odwrócony, zobowiązaniowy, kosztowy, dłużny) – jest to finansowanie faktur firmowych za towary lub usługi. Pokrótce, jeśli posiadasz faktury z odroczonymi terminami płatności, firma faktoringowa płaci za Twoje zakupy. Dostawca dostaje należne środki, a Ty zwracasz faktorowi pieniądze ratalnie lub w odroczonym terminie. Co istotne, koszty faktoringu zakupowego można odliczyć od podatku.

• Faktoring sprzedażowy – polega na przekazaniu wystawionej przez Ciebie faktury do sfinansowania firmie faktoringowej. Pozwala zachować płynność finansową i pozyskać pieniądze na inwestycje czy spłatę własnych zobowiązań.

Sprawdź: Limit faktoringowy – wszystko, co musisz wiedzieć

Ryzyko niewypłacalności dłużnika przejmowane przez faktora

Podstawowym rozróżnieniem w faktoringu jest podział uwzględniający wartość potencjalnego ryzyka, jakiemu poddaje się faktor.

• Faktoring pełny (faktoring właściwy lub bez regresu) – cechą charakterystyczną dla tej usługi faktoringu jest całkowite przejęcie przez faktora odpowiedzialności za ewentualną niewypłacalność kontrahenta. Sprzedajesz mu fakturę, dostajesz pieniądze i, mówiąc kolokwialnie, umywasz ręce. Od momentu spisania umowy faktoringowej dłużnik musi spłacić należność faktorowi, który w razie niewypłacalności kontrahenta, zajmie się również jego windykacją.

• Faktoring niepełny (faktoring niewłaściwy lub z regresem) – w przypadku faktoringu niepełnego masz do czynienia z koniecznością dopilnowania swojego kontrahenta, który musi dokonać zapłaty w terminie określonym na fakturze. W przeciwnym wypadku trzeba będzie zwrócić faktorowi otrzymane pieniądze w ustalonym w umowie czasie.

• Faktoring mieszany (faktoring półotwarty) – to usługa, która jak sama nazwa wskazuje, zawiera w sobie właściwości faktoringu pełnego i niepełnego. Polega ona na tym, że firma faktoringowa odpowiada za niewypłacalność dłużnika maksymalnie do kwoty określonej wcześniej w umowie. Po jej przekroczeniu za niewypłacalność kontrahenta odpowiada przedsiębiorca (faktorant).

Zakres usług

Istnieją branże, które rozliczają się ze swoimi kontrahentami w ramach stałej i regularnej współpracy. Wiąże się to oczywiście z ciągłym napływem faktur, które zwłaszcza w przypadku zagranicznych klientów, najczęściej wymagają długich terminów płatności.

I to właśnie z myślą o takich przedsiębiorcach powstał faktoring globalny (to nie to samo, co międzynarodowy).

Faktoring globalny – ta usługa faktoringu polega na tym, że faktorant przekazuje faktorowi wszystkie faktury, jakie wystawia swoim klientom. Ich zgłoszenia wymaga umowa faktoringu. Po jego dokonaniu faktorant może zarządzać fakturami, wybierając te, które chciałby sfinansować.

Faktoring pojedynczy – jest odwrotny do globalnego. Faktor przyjmuje od faktoranta jedną do maksymalnie kilku faktur. Model działania jest tutaj doraźny, dlatego sprawdza się on szczególnie firmom, które nie potrzebują poprawy płynności finansowej, a jedynie jednorazowego zastrzyku gotówki.

Instytucja

Nie można również przeoczyć podziału ze względu na instytucję oferującą faktoring.

Faktoring bankowy – z faktoringu bankowego korzystają przede wszystkim duże przedsiębiorstwa, które posiadają rozmaitą historię kredytową. Banki posiadają też dość rygorystyczne wymogi, dlatego nie tak łatwo jest skorzystać z ich usług w zakresie faktoringu.

Faktoring pozabankowy – chodzi tu oczywiście o firmę faktoringową, która ma mniej restrykcyjne wymagania niż bank co do sytuacji finansowej faktoranta, np. ocena zdolności kredytowej. Poza tym firmy zajmujące się faktoringiem obsługują głównie mikrofirmy oraz firmy z sektora MŚP.

Zlecenie finansowania faktur firmom faktoringowym jest sprawniejsze i szybsze niż bywa to w przypadku banków, ponieważ decyzja, czy dostaniesz kredyt bankowy, opiera się na innych, surowszych kryteriach.

Terytorium

Faktoring również i na tym polu dokonuje rozróżnienia, gdyż jak wiadomo, zasady dochodzenia roszczeń w kraju odbiegają od tych poza granicami Polski.

Faktoring krajowy – przeznaczone wyłącznie dla przedsiębiorstw zarejestrowanych i prowadzących działalność w Polsce.

Faktoring międzynarodowy – przeznaczone dla przedsiębiorstw funkcjonujących za granicą. Ten rodzaj można podzielić na jeszcze 2 kolejne podtypy:

– faktoring importowy dla firm, które importują towary z zagranicy do Polski,

– faktoring eksportowy dla firm, które eksportują towary poza teren Polski.

Jawność

Rodzaje faktoringu uwzględniają również samą jawność procedury.

Faktoring otwarty (jawny) – najczęściej wybierana forma faktoringu, w której faktorant jasno informuje dłużnika o przeniesieniu w drodze cesji praw do wierzytelności na inny podmiot, np. firmę faktoringową. Kluczowe znaczenie ma tutaj też sytuacja finansowa osoby zadłużonej, ponieważ tylko po pozytywnej jej ocenie będzie można skorzystać z faktoringu.

Faktoring cichy (tajny, ukryty) – jest odwrotnością faktoringu jawnego. W tej sytuacji dokonuje się tzw. cichej cesji wierzytelności Wiedza o tym, że wierzyciel podpisał umowę faktoringową, nie zostaje udzielona dłużnikowi, a należność przelewana jest na ten sam rachunek, co dotychczas.

Faktoring półotwarty – należy do modelu pośredniego, w którym dłużnik dowiaduje się o przelewie wierzytelności dopiero w chwili, kiedy otrzymuje przedsądowe wezwanie do zapłaty. Prościej mówiąc, jeśli zapłaci na czas, nie dowie się o zmianie właściciela wierzytelności.

Inne rodzaje faktoringu

Oprócz wyżej wymienionych wyróżniamy również mniej popularnie i bardziej nietypowe modele finansowania faktur.

Faktoring przyspieszony (dyskontowy) – otrzymujesz płatność w zasadzie od ręki zaraz po podpisaniu umowy faktoringowej.

Faktoring wymagalnościowy (awansowy) – przelew środków otrzymujesz dopiero po tym, jak kontrahent spłaci faktorowi zobowiązanie.

Faktoring zaliczkowy – wypłata środków podzielona jest na dwie transze. Pierwsza to zaliczka, którą dostajesz zaraz po podpisaniu umowy, a druga to całość kwoty (pomniejszona o prowizję dla faktora), którą otrzymasz, gdy dłużnik spłaci faktorowi całą należność.

Zalety faktoringu

Ze względu na mnogość korzyści płynących ze współpracy z firmą faktoringową, sama usługa cieszy się coraz większym zainteresowaniem, zbierając zadowalające opinie od różnych branż na polskim rynku.

Do niewątpliwych zalet faktoringu należą m.in.:

• poprawa stanu wypłacalności oraz płynności finansowej firmy;
• zwiększone bezpieczeństwo transakcji handlowych;
• natychmiastowy przypływ gotówki;
• faktoring nie powoduje obniżenia wskaźnika zdolności kredytowej;
• możliwość pozyskania większej ilości klientów
• brak konieczności zabezpieczania wierzytelności;
• możliwość odliczenia kosztów faktoringu od podatku dochodowego i VAT;
• ograniczenie strat wynikłych z udzielania kredytów kupieckich;
• minimalizacja kosztów stałych firmy związanych z samodzielnym zarządzeniem wierzytelnościami.

Sprawdź ile otrzymasz za fakturę