Windykacja sądowa

Jeśli Twój dłużnik nie zareagował na próbę polubownego rozwiązania sporu, nie pozostaje Ci nic innego, jak skierować sprawę do sądu. Czasami dopiero wtedy windykacja przynosi skutek, jednak pod warunkiem, że poprawnie przeprowadzisz cały proces. Jak to zrobić? Podpowiadamy. 

Czym jest windykacja należności?

Wielu windykatorów już dawno zwróciło uwagę na niepokojący trend związany z nawykami płatniczymi polskich kontrahentów. Okazuje się bowiem, że coraz więcej z nich przeprowadza transakcje, niekoniecznie stawiając przy tym na uczciwość, bo albo wyraźnie zwlekają z zapłatą, albo nie płacą w ogóle. 

Mało kto w takiej sytuacji pozostawi swoje pieniądze na pastwę losu i nie podejmie żadnych kroków windykacyjnych. Na samym początku będzie to etap polubowny, z którym większość wierzycieli nie ma problemu, ba – wielu z nich stosuje windykację miękką nie do końca świadomie, ponieważ jej elementami są tak prozaiczne i naturalne czynności, jak:

• nawiązanie kontaktu z dłużnikiem z prośbą o uregulowanie zadłużenia;
• przypomnienie o zapłacie;
• wezwanie do zapłaty.

Nie zawsze jednak przynoszą one pożądane skutki, a dłużnik w dalszym ciągu może uchylać się od zapłaty. 

Niektórzy już w tym momencie wycofują się z dalszej walki o swoje pieniądze, myśląc, że już nic więcej nie można zrobić. Tylko że to nie prawda. W takich okolicznościach należy skierować sprawę na drogę postępowania sądowego. 

Co to jest windykacja sądowa?

Postępowanie sądowe to drugi etap windykacji, który otwiera przed Tobą możliwość ściągnięcia długu na drodze prawnej. Niekiedy jest to jedyny środek, który działa mobilizująco na dłużników nierespektujących terminów płatności.

Brak porozumienia między Tobą a dłużnikiem może doprowadzić do konieczności zaangażowania w sprawę komornika, ale nie możesz tego zrobić bez tytułu egzekucyjnego, a ten zyskasz jedynie poprzez wszczęcie postępowania sądowego. 

Co więcej, sam tytuł egzekucyjny nie oznacza, że komornik ma prawo zająć wierzytelność. Żeby tak się stało, należy opatrzyć go w klauzulę wykonalności. Staje się on wówczas tytułem wykonawczym niezbędnym do przeprowadzenia egzekucji komorniczej, która jest ostatnim etapem windykacji sądowej.

Zanim zaczniesz windykację sądową

Do każdej czynności prawnej musisz się odpowiednio przygotować. W tej sytuacji przed wniesieniem pozwu o zapłatę rozeznaj się w 4 istotnych kwestiach, a mianowicie dowiedz się, czy:

• dłużnik ogłosił upadłość – jeśli tak, sąd oddali powództwo;
• nastąpiło przedawnienie długu – jeśli tak, sąd oddali powództwo;
• wysłałeś dłużnikowi wezwanie do zapłaty listem poleconym – musisz wykazać w pozwie, że najpierw windykowałeś dłużnika polubownie;
• dłużnik posiada majątek, który można spieniężyć, albo stały dochód – w razie beznadziejnej sytuacji finansowej dłużnika, komornik może nie mieć z czego dokonać egzekucji.
  

Jak przebiega proces windykacji sądowej?

Windykacja sądowa ma jedno główne założenie, którym jest dochodzenie należności przy wsparciu wymiaru sprawiedliwości. Lecz nie każda osoba zdaje sobie sprawę z tego, jak wygląda rozprawa w sądzie za długi.

Ogólnie rzecz biorąc, niezależnie od trybu postępowania sądowego najważniejsze czynności związane z tą procedurą będą niezmienne. Można więc powiedzieć, że windykacja sądowa zawsze będzie składać się z kilku istotnych punktów. 

1. Wniesienie pozwu o zapłatę do sądu.
2. Wydanie tytułu egzekucyjnego (nakaz zapłaty, wyrok, wyrok zaoczny).
3. Uprawomocnienie się tytułu egzekucyjnego.
4. Nadanie klauzuli wykonalności (tytuł wykonawczy).
5. Komornik wszczyna postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego.

Aby zapoczątkować windykację sądową, musisz złożyć pozew, w którym jasno i precyzyjnie określisz swoje żądanie wraz z dokładną kwotą roszczenia. 

Sprawdź: Jak napisać pozew o zapłatę? Wzór

Windykacja sądowa – jakie tryby postępowania?

Odzyskanie długu w postępowaniu sądowym co do zasady odbywa się w trybie zwykłym z  rozprawą. Jest to też pierwsze skojarzenie przychodzące do głowy osobom, które wyobrażają sobie przebieg windykacji sądowej. Ale wyróżniamy też inne tryby postępowania sądowego, a te najważniejsze krótko opiszemy.

Dla spraw niemających zawiłego charakteru, gdzie zasadność roszczenia jest jednoznaczna, prawo przewidziało także postępowanie nakazowe, upominawcze czy elektroniczne postępowanie upominawcze, które jak sama nazwa wskazuje, przeprowadzane jest w całości w formie elektronicznej. 

Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU)

W elektronicznym postępowaniu upominawczym możesz uzyskać nakaz zapłaty, ale zdecydowanie szybciej niż w zwykłym trybie. Co więcej, cała procedura realizowana jest w formie elektronicznej, co sprawia, że nie musisz osobiście stawiać się na rozprawach. 

Sprawy w tym trybie prowadzone są przez e-sąd, czyli Sąd Rejonowy w Lublinie, i jest to jedyny właściwy sąd dla elektronicznego postępowania upominawczego, obejmujący swoim zakresem cały kraj, bez względu na wysokość roszczenia. 

EPU może być wszczęte, jeśli:

— Twoje roszczenie stało się wymagalne w okresie 3 lat przed dniem wniesienia pozwu o zapłatę,

— Twoje roszczenie jest tak oczywiste i nie budzi żadnych wątpliwości, że sprawa nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego.

Windykacja sądowa w EPU jest wygodna i znacznie obniża koszty związane z postępowaniem sądowym – opłata sądowa wynosi zaledwie 1,25% wartości przedmiotu sporu, lecz nie mniej niż 30 zł.

Postępowanie nakazowe

Tryb postępowania nakazowego przeznaczony jest wyłącznie dla roszczeń pieniężnych z solidnym zapleczem dowodowym. Podobnie jak w przypadku EPU, nie ma tu rozprawy sądowej, a rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym.

Windykacja sądowa w trybie nakazowym wymaga załączników, które potwierdzają zasadność roszczenia, np.:

• niezapłacona faktura (w niektórych przypadkach wraz z dowodem, że dłużnik ją otrzymał),
• potwierdzenie odbioru wezwania do zapłaty przez dłużnika,
• uznanie długu, np. pisemne oświadczenie dłużnika czy wiadomość z prośbą o rozłożenie długu na raty,
• zabezpieczenie w formie weksla.

W postępowaniu nakazowym sąd wydaje nakaz zapłaty na posiedzeniu niejawnym, który z chwilą wydania staje się tytułem zabezpieczenia, który jest wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. 

Uzyskanie takiego tytułu będzie równoznaczne z możliwością zabezpieczenia Twojego roszczenia pieniężnego przez komornika, który może w ramach tego dokonać zajęcia, na przykład rachunku bankowego dłużnika. 

Jednak jeżeli nakaz zapłaty został wydany na podstawie czeku bądź weksla, staje się on tytułem egzekucyjnym, który wymaga wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. 

Czytaj więcej: Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – jak uzyskać?

Postępowanie upominawcze

Ten tryb postępowania stosuje się w przypadku roszczeń pieniężnych, które według treści pozwu są zasadne, nie wzbudzają wątpliwości, a ich zaspokojenie nie zależy od świadczenia wzajemnego. Tu również sprawa rozpatrywana jest na posiedzeniu niejawnym

Postępowanie upominawcze będzie dla Ciebie odpowiednim trybem, jeśli nie dysponujesz mocnymi dowodami, których wymaga postępowanie nakazowe (tu wystarczy np. faktura).

Postaw na windykację

Samodzielna windykacja dłużnika, czy to polubowna, czy sądowa, wiąże się ze sporym nakładem stresu i niepewności co do finału sprawy. Przyczyniają się do tego choćby liczne zawiłości prawne czy silny opór ze strony dłużnika. 

Aby tego uniknąć, najlepiej nawiązać współpracę z firmą windykacyjną, która fachowo i w sposób profesjonalny poprowadzi za Ciebie każdy etap windykacji, a podkreślmy, przeprowadzenie windykacji miękkiej jest warunkiem koniecznym dla przychylności sądu.

Firmy i kancelarie windykacyjne działają żwawo i udzielają skutecznej pomocy. Pamiętaj również, że umiejętnie poprowadzona windykacja polubowna może sprawić, że dłużnik odda Ci pieniądze już na samym początku batalii, a interwencja sądu (i tym bardziej komornika) nie będzie konieczna.