Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej może dojść do sporów między przedsiębiorcą a kontrahentem. Najczęściej dotyczą one niespłacania zobowiązań przez klientów. Gdy polubowne metody odzyskania długu zawiodą, można dochodzić roszczeń w sądzie. Sprawdź, co to jest nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym i kiedy sąd je wystawia.

Co to jest postępowanie upominawcze?

Zasadniczo w postępowaniu upominawczym sąd wydaje nakaz zapłaty, w przypadku gdy powód dochodzi roszczeń zarówno pieniężnych, jak i świadczeń innych rzeczy zamiennych.

Co zaliczamy do rzeczy zamiennych? Będzie to chociażby sprzęt elektroniczny.

Postępowanie upominawcze daje możliwość sprawnego i szybkiego rozpoznania sprawy z tego względu, że sąd z urzędu zajmuje się badaniem, czy może on wydać nakaz zapłaty właśnie w tym trybie.

Co to jest nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym?

Praktyka sądowa pokazuje, że w wielu sprawach dotyczących roszczeń pieniężnych dochodzi do wydania nakazu zapłaty przez sądy.

Nakaz zapłaty jako rodzaj orzeczenia sądowego określony został w art. 353 1 § 1 kodeksu postępowania cywilnego.

"W nakazie zapłaty sąd nakazuje pozwanemu, aby w terminie oznaczonym w nakazie zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo wniósł środek zaskarżenia".

Art. 480 2. § 1 k.p.c.

Wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym jest korzystne dla wierzyciela, ponieważ umożliwia mu szybsze, w porównaniu do zwykłego trybu, wyegzekwowanie zadłużenia.

Tytuł egzekucyjny jest z podstawą do nadania klauzuli wykonalności i rozpoczęcia egzekucji.

Co istotne tryb upominawczy należy do podstawowego trybu, gdy mowa o powództwach o roszczenia pieniężne, a brak jest podstaw pozwalających na wydanie nakazu zapłaty w trybie postępowania nakazowego.

Ponadto warto zapamiętać, że zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydawany jest na posiedzeniu niejawnym przez sąd rejonowy, sąd okręgowy, a w niektórych przypadkach nawet i przez referendarza sądowego.

Niejawność oznacza to brak obecności obu stron sporu.

Wydanie nakazu zapłaty – w jakich postępowaniach?

Nakaz zapłaty może być wydawany w:

• postępowaniu upominawczym;
• postępowaniu nakazowym;
• elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Jak wygląda wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym?

Tak jak wcześniej podkreśliliśmy – wydanie nakazu zapłaty odbywa się wyłącznie w trybie niejawnym.

Istnieje jednak jeden warunek pozwalający odstąpić od tej reguły, a mianowicie będzie to sytuacja, w której sąd podczas rozpoznania sprawy podda pod wątpliwość zasadność roszczenia. Zarządzi on wówczas przeprowadzenie rozprawy w trybie zwykłym, z udziałem obu stron sporu, a w razie konieczności, i świadków.

Porównaj oferty najlepszych firm windykacyjnych na rynku!

Nakaz zapłaty – jakie są rodzaje?

Wyróżniamy 2 rodzaje nakazów zapłaty. Pierwszy to nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, drugim zaś jest nakaz, który można uzyskać w postępowaniu nakazowym.

W obu przypadkach nakazy zapłaty uprawomocniają się, jeśli pozwany w terminie do 14 dni nie złoży sprzeciwu czy zarzutów.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

Nie ulega wątpliwości, że najważniejszym ze wszystkich rodzajów nakazów zapłaty jest nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, szczególnie jeśli wyda go Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie w EPU.

To Cię zainteresuje: Weksel, co to jest i kiedy się go stosuje?

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym

Kolejnym rodzajem nakazu jest nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, który wydaje sąd, jeśli zajdą ku temu odpowiednie przesłanki.

Pisząc przesłanki, mamy na myśli istnienie bardzo solidnych dowodów, które jednoznacznie stwierdzają zasadność roszczenia, np. faktura z podpisem dłużnika czy uznanie długu.

Wyrok zaoczny

Oprócz nakazów zapłaty zdarzają się też takie sytuacje, w których sąd wydaje wyrok zaoczny, dostarczany osobie pozwanej.

W rzeczywistości wygląda to w ten sposób, że w postępowaniu cywilnym na taki wyrok trzeba sobie poniekąd „zasłużyć”, a wszystko dlatego, że wydawany jest on przeważnie w okolicznościach bezczynności dłużnika.

Sąd może wydać wyrok zaoczny m.in. gdy:

• osoba pozwana nie stawiła się na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze w niej udziału,
• osoba pozwana postanowiła nie składać wyjaśnień w sprawie,
• osoba pozwana nie złożyła żadnego wniosku o przeprowadzenie rozprawy sądowej w jej nieobecności.

Postępowanie upominawcze a postępowanie nakazowe

Przede wszystkim różnią się one istotą samego nakazu zapłaty, który:

• dla postępowania upominawczego – jest propozycją rozstrzygnięcia sporu w taki sposób, aby był ona zgodna w całości z żądaniem powoda. Jeżeli pozwany nie zaskarży jej w terminie – staje się ona wiążąca dla obu stron sporu;
  
• dla postępowania nakazowego – oznacza skrócenie postępowania, a także położenie szczególnego nacisku na ochronę interesów powoda, kiedy przedstawione przez niego dowody zostały określone w ustawie kategorii dokumentów, bądź mają walor silnego i solidnego dowodu, bądź uzasadniają interes społeczny w udzieleniu powodowi wzmocnionej ochrony.

Co zrobić, aby uzyskać nakaz zapłaty?

Uzyskanie nakazu zapłaty poprzedza szereg innych czynności. Na wstępie wierzyciel powinien dochodzić swoich należności polubownie, najlepiej przy pomocy firm windykacyjnych.

Obecnie rynek oferuje ogrom możliwości odzyskiwania długu. W tej kwestii najrozsądniej jest zaufać profesjonalistom, zlecając im windykację dłużnika.

Dopiero kiedy ten model nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, należy sprawę skierować do sądu. W tym celu wierzyciel sam lub z pomocą firmy czy kancelarii windykacyjnej powinien zdecydować się na wniesienie pozwu.

W celu wydania nakazu zapłaty sąd wyznaczy posiedzenie niejawne. Pozostaje już tylko czekać.

Kiedy sąd może wydać nakaz zapłaty?

Wiesz już, że nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym sąd wydaje z urzędu.

Dochodzi do tego, jeżeli wierzyciel wniósł pozew o zapłatę zawierający żądanie zasądzenia roszczenia pieniężnego, które spełnia wszystkie wymagania formalne (art. 498 § 1 kodeksu postępowania cywilnego).

Kiedy sąd nie wyda nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym?

Kodeks postępowania cywilnego w art. 499 jasno wskazuje na sytuacje, w których sąd nie wyda nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, a są nimi:

• oczywista bezzasadność roszczenia,
• wątpliwości budzone w przytoczonych w pozwach wnioskach,
• sytuacje, w których zaspokojenie dochodzonego roszczenia jest zależne od świadczenia wzajemnego,
• nieznane miejsce zamieszkania pozwanego, przez co nie ma możliwości doręczenia mu odpisu nakazu.

Po uznaniu przez sąd, iż nie ma podstaw do tego, aby wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, wyznaczy on termin rozprawy wraz z wezwaniem stron na rozprawę.

Jeżeli nakaz zapłaty już wydano – sąd go uchyli.

Co to jest EPU?

Elektroniczne postępowanie upominawcze jest stosunkowo nowym trybem postępowań w przedmiocie dochodzenia roszczeń, gdyż wprowadzono je do przepisów kodeksu postępowania cywilnego dopiero kilka lat temu.

Bardzo ciekawą kwestią jest to, że to nie sędziowie wydają nakazy zapłaty w EPU, a referendarze sądowi, i to bez znaczenia, jakiej wielkości jest dane roszczenie.

Może to być 150 zł, ale i również kilkaset tysięcy czy miliony złotych.

To postępowanie charakteryzuje się brakiem klasycznych akt sądowych, ponieważ powód, składając pozew o zapłatę, musi to zrobić poprzez odpowiedni formularz na stronie internetowej.

Elektroniczne postępowanie upominawcze funkcjonuje z myślą o odciążeniu sądów powszechnych.

Tym sposobem rozstrzyga się sprawy stosunkowo proste, czyli te, które nie wymagają postępowania dowodowego ani nie zachodzi w nich konieczność stawienia się powoda i pozwanego na rozprawie.

Jak sprawdzić, czy nakaz zapłaty się uprawomocnił?

Sprawdzenie prawomocności wydanego nakazu zapłaty nie jest skomplikowane.

Tak naprawdę wystarczy podać w sądzie oznaczenie sprawy, czyli sygnaturę.

Po uprawomocnieniu nakaz zapłaty staje się wyrokiem sądu. Aby móc udać się do komornika sądowego w celu rozpoczęcia egzekucji komorniczej, potrzebny jest tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny (nakaz zapłaty lub wyrok) opatrzony klauzulą wykonalności.

Sprawdź, czym jest klauzula wykonalności i jak ją uzyskać: Klauzula wykonalności, co to jest?

Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

W przypadku postępowania upominawczego dłużnikowi przysługuje prawo do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty.

Zadaniem pozwanego jest złożenie pisma ze sprzeciwem do sądu, gdzie został nakaz zapłaty wydany.

Natomiast jeżeli nakaz zapłaty został wydany przez referendarza sądowego, wtenczas należy złożyć pismo ze sprzeciwem do sądu, przed którym wytoczono powództwo.

Pozwany musi również:

• wskazać, czy zaskarża on nakaz zapłaty w całości, czy tylko jego części;
• przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty, trzeba zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy;
• przedstawić wszelkie okoliczności sprzeciwu oraz faktyczne dowody.

Nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Postanowienie, które stwierdza, iż nakaz zapłaty utracił moc w całości lub tylko w części, wydaje sąd bądź referendarz sądowy na wniosek pozwanego (art. 505 § 3 k.c.p.).

Wypełnij bezpłatnie formularz i rozpocznij windykację!

Odrzucenie sprzeciwu od nakazu zapłaty

Wiemy już, że dłużnik może wnieść sprzeciw w przypadku wydania nakazu zapłaty. Pora się teraz dowiedzieć, kiedy sąd odrzuca dany środek odwoławczy.

Sąd odrzuca sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, w sytuacji gdy:

• sprzeciw wniesiono po upływie terminu,
• sprzeciw okazał się niedopuszczalny z innych przyczyn,
• nie usunięto jego braków w terminie.

Termin, który przysługuje osobie pozwanej na wniesienie sprzeciwu, wynosi 2 tygodnie od dnia doręczenia mu nakazu zapłaty.

Gdy dłużnik nie dotrzyma terminu, sprzeciw zostanie odrzucony. Chyba że niedotrzymanie go wynikło z przyczyn niezawinionych przez pozwanego.

Poza tym sprzeciw jest niedopuszczalny, jeśli:

• faktycznie nie wydano nakazu zapłaty,
• sprzeciw uznany został za orzeczenie prawnie nieistniejące,
• sprzeciw został wniesiony przez osobę nieuprawnioną.