Dłużnik wekslowy

Weksel jest papierem wartościowym, który stracił na swojej popularności w porównaniu do wcześniejszych lat, co nie zmienia jednak faktu, że wciąż chętnie posługują się nim banki udzielające pożyczek i kredytów, a także przedsiębiorcy, szukający sposobu na zabezpieczenie swoich roszczeń. Dłużnik wekslowy, kim jest? Jaką pełni rolę i jak wygląda proces jego windykacji? Na te i wiele innych pytań odpowiadamy w poniższym tekście.

Czym jest weksel?

Aby zrozumieć, kim jest dłużnik wekslowy, w pierwszej kolejności należałoby zapoznać się z definicją samego weksla.

Weksel to nic innego jak papier wartościowy przygotowywany według przepisów Ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku – Prawo wekslowe.

Weksel służy za zobowiązanie do zapłaty (weksel własny) lub polecenie zapłaty (weksel trasowany).

Dokument ten uzupełnia się treścią zgodną z prawem wekslowym, a osoba opatrująca go swoim podpisem, zobowiązuje się do zapłaty wskazanej sumy pieniędzy na rzecz wierzyciela.

Co ciekawe sama instytucja weksla poszczycić się może długoletnią historią. Jako jej początek można wskazać XII wiek w regionie północnych Włoch, kiedy to za sprawą wielowiekowej tradycji kupieckiej pojawiły się o niej pierwsze wzmianki.

Obecnie osoba chcąca posłużyć się wekslem sporządza go samodzielnie na kartce papieru.

Wyróżniamy trzy rodzaje weksli: weksel własny, weksel trasowany i weksel in blanco.

Więcej o wekslu przeczytasz w artykule: Weksel, co to jest i kiedy się go stosuje?

Porównaj darmowo firmy windykacyjne!

Dłużnik wekslowy – kim jest?

Powołując się na art. 47 Ustawy – Prawo wekslowe, dłużnik wekslowy to każda osoba, która wystawiła weksel, przyjęła go, indosowała lub dokonała jego poręczenia, wówczas odpowiada ona wobec posiadacza solidarnie.

Kto może zostać dłużnikiem wekslowym?

Innymi słowy – dłużnikiem wekslowym będzie ktoś, kto złożył podpis na wekslu, oraz ktoś, kto jest z niego zobowiązany i odpowiedzialny. Będzie to zatem:

• trasant,
• remitent,
• indosant,
• awalista,
• wyręczyciel.

Na tej podstawie wyróżnić można dłużników głównych i dłużników wtórnych. Do pierwszej grupy zalicza się akceptanta weksla trasowanego oraz wystawcę weksla własnego. Do drugiej należą indosanci i wystawcy weksla trasowanego.

Wystawca weksla własnego – przyrzeka on z własnej woli zapłatę w podanym w wekslu terminie całej sumy wekslowej. W przypadku weksla własnego jego wystawca staje się dłużnikiem.

Wystawca weksla trasowanego – poleca trasatowi uiszczenie sumy wekslowej w terminie określonym w wekslu.

Akceptant weksla – osoba posiadająca weksel może wystawić żądanie wykupienia weksla przez trasata, czyli osobę, której trasant zlecił zapłatę sumy wekslowej. Jeśli żądanie zostanie zaakceptowane i podpisane, trasat staje się akceptantem weksla.

Indosant weksla – odpowiada za puszczenie weksla w obieg, przekazując jednocześnie wynikające z niego prawa innej osobie. W chwili dokonywania indosu indosant staje się dłużnikiem wekslowym.

Poręczyciel weksla – poręczenie weksla stanowi dodatkowe zabezpieczenie dla wierzyciela. Poręczyciel umieszcza własnoręczny podpis albo na wekslu, albo na tzw. przedłużku, poprzedzając go adnotacją „per aval”, „poręczam za trasata X” lub „gwarantuję za X”. Istotny jest fakt, iż jako poręczyciel będziesz dłużnikiem wekslowym nawet w przypadku, gdy podpis osoby wystawiającej weksel (dłużnika głównego) okazał się sfałszowany.

W praktyce wygląda to w tak, że jeden weksel może posiadać kilku dłużników.

Dłużnik wekslowy – jak wygląda egzekucja weksla?

Gdy dłużnik wekslowy nie uiści zapłaty w określonym terminie, wierzyciel jak najbardziej może dochodzić swoich praw. Warto wiedzieć, w jaki sposób to zrobić.

Zgodnie z literą prawa cywilnego (art. 485 k.c.), wierzyciel, żeby otrzymać nakaz zapłaty z weksla, wcale nie musi inicjować standardowej procedury sądowej.

Wystarczające w tym wypadku będzie samo złożenie pozwu o wszczęcie postępowania nakazowego, a nie ma co ukrywać – jest ono tańsze od klasycznego postępowania sądowego, a ponadto mocno przyspiesza cały proces.

W postępowaniu nakazowym rozpatrywanie sprawy przez sąd odbywa się na posiedzeniu niejawnym. W razie uznania zasadności weksla wyda on nakaz zapłaty. Dłużnik wekslowy ma 14 dni na uregulowanie należności. W przeciwnym wypadku czeka go postępowanie egzekucyjne z udziałem komornika.

Kolejną, istotną kwestią z perspektywy wierzyciela jest również sytuacja, w której dłużnik wekslowy nie dokonał płatności weksla we wskazanym terminie. Remitent w tym wypadku ma pełne prawo wystąpić do sądu o zapłatę weksla, bez wskazywania powodu wystawienia dokumentu.

Windykacja należności od dłużnika

Niezależnie od tego, czy jako wierzyciel posiadasz dłużnika wekslowego, czy też powstałe zobowiązanie nie jest zabezpieczone wekslem – nigdy nie odwlekaj działań windykacyjnych.

W obu przypadkach odzyskiwanie należności rozpoczyna się od windykacji polubownej, która sprowadza się do dobrowolnego skłonienia dłużnika do spłaty, np. poprzez:

• nawiązanie kontaktu z dłużnikiem w celu przypomnienia o zapłacie (SMS, e-mail, telefon, poczta tradycyjna);
• wysłanie przedsądowego wezwania do zapłaty;
• windykację terenową;
• sprzedaż wierzytelności za pośrednictwem giełdy długów.

Jeżeli spłata zobowiązania wekslowego w dalszym ciągu nie nastąpiła, a wszelkie polubowne środki zostały przez wierzyciela wykorzystane – spór można przekazać do rozpatrzenia przez sąd.

Musisz pamiętać, że największe szanse na odzyskanie swoich pieniędzy mają wierzyciele, którzy zlecili przeprowadzenie windykacji należności firmom lub kancelariom windykacyjnym.

To właśnie z pomocą podmiotów zewnętrznych procedura przebiega błyskawicznie, nie naruszając dobrych relacji z dłużnikiem.

Upływający czas działa na Twoją niekorzyść. Przejdź do naszego formularza i windykuj oline.

Obowiązki dłużnika wekslowego

Jeśli jesteś dłużnikiem wekslowym, powinieneś wiedzieć, że przysługują Ci pewne prawa, ale i obowiązki.

Niewątpliwie podstawowym obowiązkiem każdego dłużnika wekslowego jest spłata całości zobowiązania wekslowego w kwocie określonej w dokumencie na rzecz wierzyciela. Wymagane jest w tym przypadku dochowanie terminu i miejsca spłaty wskazanych w wekslu.

Co więcej, dłużnik wekslowy zobowiązany jest do zapłaty odsetek (o ile zostały one naliczone) oraz pokrycia kosztów protestów i zawiadomień.

Zgodnie z art. 48 Prawa wekslowego wierzyciel może żądać od dłużnika:

• niezapłaconej sumy wekslowej wliczając w to naliczone odsetki,
• odsetek za opóźnienia w płatności (dotyczy weksli wystawionych i płatnych w Polsce),
• prowizji komisowej naliczanej od sumy wekslowej,
• zwrotu kosztów protestów i zawiadomień.

Należy podkreślić, iż roszczenia wobec dłużnika ulegają przedawnieniu. Do przedawnienia dochodzi:

• po 3 latach, licząc od dnia płatności weksla wobec akceptanta,
• po roku wobec indosanta i wystawcy.

Dłużnik wekslowy a deklaracja wekslowa

Równie znacząca w kontekście omawianego tematu jest deklaracja wekslowa stanowiąca odrębny dokument, który przybiera formę pisemnego lub ustnego porozumienia między stronami (wystawca weksla i wierzyciel).

Szczegółowo określa warunki uzupełnienia weksla, np. wartość sumy wekslowej czy czas na uregulowanie zobowiązania.

Wyodrębniamy następujące zobowiązania, które mogą wymagać zawarcia deklaracji wekslowej i podpisania weksla:

• kredyt bankowy,
• pożyczka pozabankowa,
• poręczenie kredytu,
• umowa dostawy.

Warto zapamiętać, iż deklaracja wekslowa nie jest warunkiem ważności, np. weksla in blanco. W takim wypadku można zawrzeć porozumienie w różnicowany sposób, a brak jego pisemnej formuły podlega wówczas odmiennym regułom interpretacyjnym.

Sprawdź: Ściąganie długów samemu czy z firmą windykacyjną?

Czy weksel jest bezpieczny dla wierzyciela?

Zabezpieczenie wekslem często stosowane jest w obrębie transakcji między przedsiębiorcami.

Ciężko mówić tu o niebezpieczeństwie, gdyż polskie prawo mocno stoi po stronie wierzycieli, przyznając im szereg praw, włącznie do dochodzenia swoich roszczeń przed sądem.

Wniosek wysnuwa się sam – weksel jest solidnym zabezpieczeniem interesów wierzyciela. W sytuacji braku zapłaty bezzwłocznie uruchamiane jest postępowanie egzekucyjne.

Sprawdź też: Odzysk długów od stałych kontrahentów, jak to zrobić?

Czy weksel jest bezpieczny dla dłużnika?

Dla dłużników wekslowych sprawa przybiera nieco innego wydźwięku. Przede wszystkim bycie nim z góry przekreśla szansę na obronę przed sądem. Prowadzenie negocjacji w tym wypadku również nie jest dla dłużników komfortowe.

Ze szczególnym dyskomfortem borykają się dłużnicy weksla in blanco.

Skorzystaj z bezpłatnej porównywarki i odzyskaj swoje pieniądze!