Dłużnik wekslowy, kto to jest i jak wygląda jego windykacja?

Masz dłużnika? Zleć windykację profesjonalistom

Weksel jest papierem wartościowym, który stracił na swojej popularności w porównaniu do wcześniejszych lat, co nie zmienia jednak faktu, że wciąż chętnie posługują się nim banki udzielające pożyczek i kredytów, a także przedsiębiorcy, szukający sposobu na zabezpieczenie swoich roszczeń. Dłużnik wekslowy, kim jest? Jaką pełni rolę i jak wygląda proces jego windykacji? Na te i wiele innych pytań odpowiadamy w poniższym tekście.

Czym jest weksel?

Weksel to papier wartościowy przygotowywany według przepisów Ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku – Prawo wekslowe. Weksel pełni rolę dodatkowego zabezpieczenia spłaty zobowiązań. Weksel służy za zobowiązanie do zapłaty (weksel własny) lub polecenie zapłaty (weksel trasowany).

Dokument ten uzupełnia się treścią zgodną z prawem wekslowym, a osoba opatrująca go swoim podpisem, zobowiązuje się do zapłaty wskazanej sumy pieniędzy na rzecz wierzyciela.

Wyróżniamy trzy rodzaje weksli: weksel własny, weksel trasowany i weksel in blanco. Podpisanie weksla wiąże się z konsekwencjami i czyni Cię dłużnikiem wekslowym.

Porównaj darmowo firmy windykacyjne!

Kim jest dłużnik wekslowy?

Powołując się na art. 47 Ustawy – Prawo wekslowe, dłużnik wekslowy to każda osoba, która wystawiła weksel, przyjęła go, indosowała lub dokonała jego poręczenia, wówczas odpowiada ona wobec posiadacza solidarnie.

Dłużnikiem wekslowym będzie ktoś, kto złożył podpis na wekslu, oraz ktoś, kto jest za niego zobowiązany i odpowiedzialny. Będzie to zatem:

• Trasant – czyli osoba wystawiająca weksel trasowany, która zleca zapłatę wskazanej kwoty innej osobie.
• Remitent – czyli osoba, na rzecz której ma zostać dokonana zapłata wynikająca z weksla, czyli pierwszy wierzyciel, może stać się dłużnikiem wekslowym jeśli przeniesie prawa wynikające z weksla na inną osobę.
• Indosant – czyli osoba, która przenosi prawa z weksla na inną osobę poprzez indos, czyli podpis na rewersie dokumentu.
• Awalista – czyli osoba udzielająca poręczenia wekslowego za zapłatę weksla przez dłużnika wekslowego.
• Wyręczyciel – czyli osoba trzecia, która reguluje zobowiązanie wekslowe za dłużnika i nabywa z tego tytułu roszczenie wobec niego.

Masz dłużnika? Zobacz porównanie firm windykacyjnych

Na tej podstawie wyróżnić można dłużników głównych i dłużników wtórnych. Do pierwszej grupy zalicza się akceptanta weksla trasowanego oraz wystawcę weksla własnego. Do drugiej należą indosanci i wystawcy weksla trasowanego.

Wystawca weksla własnego – przyrzeka on z własnej woli zapłatę w podanym w wekslu terminie całej sumy wekslowej. W przypadku tego rodzaju weksla jego wystawca staje się dłużnikiem.

Wystawca weksla trasowanego – poleca trasatowi zapłatę określonej kwoty (sumy wekslowej) w terminie podanym w wekslu.

Akceptant weksla – to osoba, która gwarantuje zapłatę weksla trasowanego. Robi to, podpisując się na wekslu jako potwierdzenie, że przyjmuje odpowiedzialność za zapłatę w terminie. Innymi słowy, akceptant to ten, kto mówi: „tak, zapłacę tę kwotę”.

Indosant weksla – odpowiada za puszczenie weksla w obieg, przekazując jednocześnie wynikające z niego prawa innej osobie. W chwili dokonywania indosu indosant staje się dłużnikiem wekslowym.

Poręczyciel weksla – poręczenie weksla stanowi dodatkowe zabezpieczenie dla wierzyciela. Poręczyciel umieszcza własnoręczny podpis albo na wekslu, albo na tzw. przedłużku, poprzedzając go adnotacją „per aval”, „poręczam za trasata X” lub „gwarantuję za X”. Istotny jest fakt, iż jako poręczyciel będziesz dłużnikiem wekslowym i będziesz zobowiązany do uregulowania płatności weksla, nawet w przypadku, gdy podpis osoby wystawiającej weksel (dłużnika głównego) okazał się sfałszowany.

W praktyce wygląda to w tak, że jeden weksel może posiadać kilku dłużników.

Zobacz porównanie firm windykacyjnych

Gdy dłużnik wekslowy nie uiści zapłaty w określonym terminie, wierzyciel jak najbardziej może dochodzić swoich praw. Warto wiedzieć, w jaki sposób to zrobić.

Dłużnik wekslowy – jak wygląda egzekucja weksla?

Banki i firmy pożyczkowe chętnie podpisują z dłużnikami weksle, ponieważ egzekucja takiego dokumentu jest uproszczone. Zgodnie z literą prawa cywilnego (art. 485 k.c.), wierzyciel, żeby otrzymać nakaz zapłaty z weksla, nie musi inicjować standardowej procedury sądowej.

W postępowaniu nakazowym rozpatrywanie sprawy przez sąd odbywa się na posiedzeniu niejawnym. W razie uznania zasadności weksla wyda on nakaz zapłaty. Dłużnik wekslowy ma 14 dni na uregulowanie należności. W przeciwnym wypadku czeka go postępowanie egzekucyjne z udziałem komornika.

Pamiętaj, że choć zapłatę sumy wekslowej łatwiej jest egzekwować w sądzie, to każdy wierzyciel ma prawo dochodzić swoich roszczeń, na przykład rozpoczynając windykację należności po upłynięciu terminu płatności.

Windykacja należności od dłużnika

Niezależnie od tego, czy jako wierzyciel posiadasz dłużnika wekslowego, czy też powstałe zobowiązanie nie jest zabezpieczone wekslem – nigdy nie odwlekaj działań windykacyjnych. Zbyt długie zwlekanie może doprowadzić do przedawnienia roszczenia.

Odzyskiwanie należności rozpoczyna się zawsze od windykacji polubownej, która sprowadza się do dobrowolnego skłonienia dłużnika do spłaty, np. poprzez:

• nawiązanie kontaktu z dłużnikiem w celu przypomnienia o zapłacie (SMS, e-mail, telefon, poczta tradycyjna);
• wysłanie przedsądowego wezwania do zapłaty za potwierdzeniem odbioru;
• windykację terenową.

Jeżeli spłata zobowiązania wekslowego w dalszym ciągu nie nastąpiła, a wszelkie polubowne środki zostały przez wierzyciela wykorzystane – spór można przekazać na drogę sądową. Musisz pamiętać, że największe szanse na odzyskanie swoich pieniędzy mają wierzyciele, którzy zlecili przeprowadzenie windykacji należności firmom lub kancelariom windykacyjnym.

Znajdź najlepszą firmę windykacyjną

Obowiązki dłużnika wekslowego

Jeśli jesteś dłużnikiem wekslowym, powinieneś wiedzieć, że przysługują Ci pewne prawa, ale i obowiązki. Niewątpliwie podstawowym obowiązkiem każdego dłużnika wekslowego jest spłata całości zobowiązania wekslowego w kwocie określonej w dokumencie na rzecz wierzyciela. Wymagane jest w tym przypadku dochowanie terminu i miejsca spłaty wskazanych w wekslu.

Co więcej, dłużnik wekslowy zobowiązany jest do zapłaty odsetek (o ile zostały one naliczone) oraz pokrycia kosztów protestów i zawiadomień.

Zgodnie z art. 48 Prawa wekslowego wierzyciel może żądać od dłużnika:

• niezapłaconej sumy wekslowej wliczając w to naliczone odsetki,
• odsetek za opóźnienia w płatności (dotyczy weksli wystawionych i płatnych w Polsce),
• prowizji komisowej naliczanej od sumy wekslowej,
• zwrotu kosztów protestów i zawiadomień.

Należy podkreślić, iż roszczenia wobec dłużnika ulegają przedawnieniu. Do przedawnienia dochodzi:

• po upływie trzech lat, licząc od dnia płatności weksla wobec akceptanta,
• po roku wobec indosanta i wystawcy.

Dłużnik wekslowy a deklaracja wekslowa

Deklaracja wekslowa stanowi odrębny dokument, który przybiera formę pisemnego lub ustnego porozumienia między stronami (wystawca weksla i wierzyciel). Szczegółowo określa warunki uzupełnienia weksla, np. wartość sumy wekslowej czy czas na uregulowanie zobowiązania.

Wyodrębniamy następujące zobowiązania, które mogą wymagać zawarcia deklaracji i podpisania weksla:

• kredyt bankowy,
• pożyczka pozabankowa,
• poręczenie kredytu,
• umowa dostawy.

Warto zapamiętać, iż deklaracja nie jest warunkiem ważności, np. weksla in blanco. W takim wypadku można zawrzeć porozumienie w różnicowany sposób, a brak jego pisemnej formuły podlega wówczas odmiennym regułom interpretacyjnym.

Skorzystaj z bezpłatnej porównywarki i odzyskaj swoje pieniądze!

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Kto to jest dłużnik wekslowy?

To każda osoba, która podpisała się na wekslu i w związku z tym zobowiązana jest do jego zapłaty – może to być m.in. wystawca, akceptant, indosant, poręczyciel lub wyręczyciel.

Jak wygląda windykacja dłużnika wekslowego?

Wierzyciel może dochodzić zapłaty w postępowaniu nakazowym, które jest szybsze i tańsze niż zwykły proces sądowy; jeśli dłużnik nie zapłaci w terminie, sprawa trafia do komornika.

Jakie prawa ma wierzyciel z weksla?

Może domagać się pełnej sumy wekslowej, odsetek, prowizji oraz zwrotu kosztów związanych z protestami i zawiadomieniami.

Czym jest weksel in blanco?

To weksel nieuzupełniony w chwili podpisania, zawierający jedynie podpis wystawcy, który może zostać później uzupełniony zgodnie z warunkami ustalonymi w deklaracji wekslowej.

Czy poręczyciel weksla jest dłużnikiem wekslowym?

Tak, poręczyciel weksla (awalista) jest dłużnikiem wekslowym. Z chwilą udzielenia poręczenia (awal), poręczyciel bierze na siebie odpowiedzialność za wykonanie weksla, tak, jak osoba, za którą poręcza. Niespłacenie zadłużenia ściąga na dłużnika poważne konsekwencje.