Wierzytelność a należność – czym się różnią?

Wierzytelność a należność pomimo tego, że ich wspólnym mianownikiem są pieniądze, to w zasadzie te dwa terminy diametralnie się od siebie różnią. Niejeden przedsiębiorca ma problem z odnalezieniem się wśród skomplikowanych, prawnych definicji. I w jednym, i w drugim przypadku, ktoś jest nam winien pieniądze. W tym tekście wyjaśnimy podstawowe różnice między wierzytelnością a należnością.

Należność – co to jest?

Należność określana jako uprawnienie do otrzymania od osoby trzeciej w określonym terminie świadczenia pieniężnego lub rzeczowego.

Inaczej mówiąc – jeśli zawrzemy z kontrahentem (lub innym podmiotem) jakąkolwiek umowę, w której zostało przewidziane np. wypłacenie nam określonej kwoty pieniężnej w danym terminie, wówczas mówimy, że jest to naszą należnością.

Porównaj oferty najlepszych firm windykacyjnych

Należności można podzielić na kilka kryteriów:

• obszar rozliczeń – są to należności krajowe i zagraniczne,
• termin płatności – należą do nich należności krótkoterminowe i długoterminowe,
• stopień wymagalności – należności w terminie (należności niewymagalne) i należności przeterminowane (należności wymagalne),
• tytuł powstania – z jakiego tytułu powstała dana należność, np. z tytułu robót i usług,
• dłużnik – należności np. od odbiorców towarów i usług,
• stopień realności – należności pewne, wątpliwe, nieściągalne i sporne.

Wróćmy do terminu płatności. Należnościami krótkoterminowymi obraca tak naprawdę większość przedsiębiorców w czasie prowadzenia działalności operacyjnej, natomiast należności długoterminowe to takie, które zostają spłacone w terminie dłuższym niż rok albo pożyczki.

Nie zaliczamy do tej grupy jednak należności handlowych.

Cykl należności – jest to przeciętny okres regulowania należności. Naliczany jest on od momentu nabycia prawa do otrzymania świadczenia od osoby trzeciej, do momentu jego spłaty.

Sprawdź: Ściąganie należności - 8 wymówek dłużnika

Wierzytelność – co to?

Wierzytelność jest zupełnym przeciwieństwem długu, z którym bardzo często jest mylona.

Zgodnie z definicją, mówić o niej możemy wtedy, kiedy nabywamy prawo do żądania spełnienia stosunku zobowiązaniowego, które nam jako wierzycielowi przysługuje wobec naszego dłużnika. Zobowiązanie dotyczyć będzie świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego.

Rodzajów wierzytelności jest co najmniej kilka. Poniżej przedstawione zostały te najpopularniejsze:

• wierzytelności wymagalne – w sytuacji, gdy upływa termin spełnienia zobowiązania,
• wierzytelności niewymagalne – dłużnik nie ma jeszcze obowiązku spłaty roszczenia,
• wierzytelność zabezpieczona – w większości wynika z zabezpieczenia jej hipoteką. Oznacza to, że w przypadku niespełnienia swojego zobowiązania, dłużnik może je pokryć całością lub częścią hipoteki,
• wierzytelność niezabezpieczona – jeśli dłużnik nie wywiąże się ze swojego zobowiązania i nie spłaci roszczenia, taka wierzytelność nie jest niczym zabezpieczona,
• wierzytelność bankowa – związana jest z każdym działaniem bankowym, np. udzielona pożyczka,
• wierzytelność ubezpieczeniowa – dotyczy ona stosunku ubezpieczenia między ubezpieczonym (dłużnikiem) a firmą ubezpieczeniową (wierzycielem).

Jeszcze raz powtórzmy więc, co to jest wierzytelność.

Wierzytelności to inaczej prawa majątkowe, które dają podstawę do tego, aby wierzyciel mógł rościć sobie otrzymanie od dłużnika jakiegoś rodzaju świadczenia, np. pieniężnego.

Dowiedz się: Przystąpienie do długu - co to jest i na czym polega?

Dłużnik – kto to?

Aby bardziej zrozumieć różnicę między wierzytelnością a należnością, będziemy musieli rozprawić się z definicjami dwóch terminów, a są nimi – dłużnik i wierzyciel.

Kim jest dłużnik?

Dłużnik to osoba fizyczna bądź firma, która to zobowiązana jest do spełnienia jakiegoś rodzaju świadczenia na rzecz innej osoby. Wszystko to na podstawie stosunku zobowiązaniowego łączącego dłużnika z wierzycielem. Dłużnik musi takie świadczenie spełnić na rzecz innego podmiotu.

Prościej mówiąc – dłużnik to ktoś, kto zaciągnął dług (pieniężny lub materialny) i teraz musi go spłacić bądź oddać. Nie wywiązał się on ze swojego zobowiązania powstałego na podstawie zawartej uprzednio umowy. Najczęściej będziemy mówić o długu finansowym.

Wierzyciel – kto to?

Wierzyciel to osoba, wobec której dłużnik ma dług, i która ma prawo domagać się jego spłacenia, bądź zwrotu, jeśli mowa nie o pieniądzach, a jakiejś rzeczy materialnej.

Uprawnienie wierzyciela jest to więc żądanie od dłużnika świadczenia, np. z tytułu sprzedaży towarów lub wskutek realizacji świadczeń usług.

Wierzycielem będzie zatem osoba fizyczna lub prawna, która ma prawo domagać się zwrotu świadczeń pieniężnych lub materialnych, rozpocząć współpracę z firmą w celu windykacji należności, wszystko na podstawie obowiązującego prawa.

Kto może być wierzycielem?

• osoba fizyczna,
• bank,
• spółka akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością,
• przedsiębiorstwo państwowe,
• spółdzielnia,
• jednostki samorządu terytorialnego,
• operator telefoniczny.

Jakie prawa ma wierzyciel?

Prawem wierzyciela jest przede wszystkim podjęcie kroków polubownych bądź sądowych, mających na celu odzyskiwanie należności. Podyktowane jest to nie tylko kwestią obyczajową, ale przede wszystkim prawną.

Porównaj oferty firm windykacyjnych

Co może wierzyciel, jeśli dłużnik nie płaci?

• kontaktować się z dłużnikiem telefonicznie, mailowo lub bezpośrednio w celu przypomnienia o zaległościach,
• wysłać wezwanie do zapłaty,
• naliczać odsetki od niezapłaconej faktury,
• ma prawo podpisać ugodę z dłużnikiem,
• skierować sprawę do sądu, w celu zdobycia nakazu zapłaty lub wyroku i ewentualnego przekazania jej na drogę egzekucji komorniczej.

Przeczytaj więcej: Windykacja polubowna - co to jest?

Wierzytelność a należność to dwie różne rzeczy pomimo zamiennego ich używania. Podsumujmy krótko wszystkie informacje, jakie udało nam się umieścić w artykule.