Zrzeczenie się spadku dłużnika

Zrzeczenie się spadku, inaczej zrzeczenie się dziedziczenia, powinno interesować szczególnie te osoby, które chcą odzyskać swoje pieniądze od zmarłego dłużnika, lecz nie do końca wiedzą jak. Dowiedz się, co to jest zrzeczenie się spadku, czym różni się od jego odrzucenia i jak w tym przypadku przeprowadzić windykację?

Zrzeczenie się spadku – na czym polega?

W sytuacji gdy dłużnik umiera, dziedziczenie po nim spadku stanowi dla jego bliskich dość problematyczną kwestię. Nic w tym dziwnego, ponieważ nikt nie chciałby decydować się na przyjęcie spadku, wiedząc, że wraz z nim na spadkobiercę przechodzą również długi spadkodawcy.

Jednak nie każdy jest świadomy tego, że istnieje instytucja, która pozwala na podpisanie umowy wyłączającej wskazane osoby z grona potencjalnych spadkobierców. Chodzi oczywiście o zrzeczenie się spadku.

Skutkuje to, najprościej mówiąc, nieotrzymaniem spadku po zmarłym.

Osoba chcąca zrzec się spadku, powinna za życia spadkodawcy zawrzeć z nim umowę w formie aktu notarialnego i zawrzeć w niej postanowienie, które wskazuje na brak zgody na dziedziczenie spadku.

Prawo spadkowe wtenczas traktuje go w ten sposób, jakby nie dożył otwarcia spadku, czyli po prostu jako osobę zmarłą.

Co więcej, osoba decydująca się na takie rozwiązanie musi też pamiętać, że zrzeka się ona także prawa do zachowku.

Zrzeczenie się spadku a dziedziczenie testamentowe

Z chwilą śmierci spadkodawcy dochodzi do tzw. otwarcia spadku. Oznacza to, że na wszystkich spadkobierców przechodzą zarówno prawa, jak i obowiązki osoby zmarłej.

Ze względu na to, że zrzeczenie się spadku jest możliwe wyłącznie w kontekście dziedziczenia z mocy ustawy, spadkodawca w dalszym ciągu może uwzględnić w swoim testamencie osobę, która zrzekła się dziedziczenia ustawowego, czyli mówiąc prościej – powołać ją do dziedziczenia testamentowego.

Nieistotne jest w tym momencie, czy spadkodawca spisał testament przed czy dopiero po podpisaniu umowy o zrzeczeniu się spadku.

To Cię zainteresuje: Postępowanie egzekucyjne od A do Z

Zrzeczenie się spadku a odrzucenie spadku

Odrzucenie spadku i jego zrzeczenie się są ze sobą tożsame pod względem celu, jaki im przyświeca, a jest nim po prostu uniknięcie przyjęcia spadku.

I to byłoby na tyle z podobieństw, bo to, o czym warto pamiętać, jest fakt, że oba zabiegi dotyczą odmiennych instytucji prawa cywilnego.

Różnią się one między innymi:

• zakresem podjętych działań,
• formą zawarcia,
• konsekwencjami,
• trwałością czynności.

Zrzeczenie się dziedziczenia polega na sporządzeniu umowy w formie aktu notarialnego, która może zostać zawarta jedynie za życia spadkodawcy. Podpisuje ją spadkobierca ustawowy ze spadkodawcą, a jej skutki zaczną obowiązywać dopiero po śmierci spadkodawcy.

Odrzucenie spadku jest czynnością prawną, którą można dokonać tylko po śmierci spadkodawcy. W tym przypadku spadkobierca oświadcza przed sądem lub notariuszem, że odrzuca on zarówno prawa, jak i obowiązki wchodzące w skład spadku.

Na odrzucenie spadku spadkobierca ma 6 miesięcy liczonych od momentu, kiedy dowiedział się on o swoim powołaniu.

Równie istotne różnice zawarliśmy w poniższej tabelce:

Jak nie odziedziczyć długów?

Spadkobiercy dziedziczący spadek ustawowo (a którzy się go nie zrzekli) lub z testamentu, mogą zapobiec przyjęciu spadku, a tym samym – uchronić się od przejęcia całego zadłużenia pozostawionego przez dłużnika po jego śmierci.

Mogą to zrobić na dwa różne sposoby:

• przejęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – dzięki temu spadkobiercy odpowiadają za długi osoby zmarłej jedynie do wysokości odziedziczonego majątku;
• odrzucenie spadku – to rozwiązanie powoduje, że spadkobiercy nie dziedziczą nic.

Poznaj różnicę: Dłużnik a wierzyciel

Zrzeczenie się spadku a windykacja

Zrzeczenie się spadku wykorzystywane jest głównie wtedy, gdy istnieje obawa o odziedziczenie tzw. długów spadkowych. Jest to zrozumiałe działanie profilaktyczne.

A co z wierzycielami zmarłego dłużnika?

Niestety, nie mamy dobrych wieści – osoba, która zdecydowała się na zrzeczenie się dziedziczenia, nie odpowie za długi pozostawione przez zmarłego dłużnika. W takim przypadku nie ma możliwości windykacji należności.

Jak odzyskać swoje pieniądze?

Czy w takich okolicznościach wierzyciele walczący o odzyskanie należności powinni się poddać? Absolutnie nie.

Praktyka pokazuje, że zrzeczenie się lub odrzucenie spadku przez wszystkie powołane do tego osoby zdarza się dosyć rzadko, co może stanowić szansę na ściągnięcie długu od tych spadkobierców, którzy ani spadku nie odrzucili, ani się go nie zrzekli.

Jednakże już na samym początku wierzyciel, zabierając się za windykację, powinien ustalić, od kogo będzie dochodził swoich roszczeń.

Jeśli dłużnik prowadził firmę, trzeba nawiązać kontakt z powołanym zarządcą sukcesyjnym, który dysponuje środkami na rachunku firmowym, i to właśnie z nich może dokonać uregulowania zadłużenia.

Jeśli dłużnik nie prowadził firmy albo nie ustalił zarządcy, wierzycielowi pozostaje już tylko kontaktować się ze spadkobiercami zmarłej osoby zadłużonej oraz windykować ich bezpośrednio.

Skorzystaj z bezpłatnej porównywarki i odzyskaj swoje pieniądze

Brak postępowania spadkowego a windykacja

A co jeśli wobec spadkobierców zmarłego nie zostało przeprowadzone żadne postępowanie spadkowe? Czy i w tym przypadku wierzyciele mogą znaleźć sposób na windykację długów?

Na pierwszy plan wysnuwa się tu następujące pytanie – czy w ogóle trzeba przeprowadzać postępowanie spadkowe?

Odpowiedź brzmi: nie, na spadkobiercach nie spoczywa obowiązek inicjowania postępowania spadkowego. Niemniej jednak muszą oni zdawać sobie sprawę z tego, że bez takiego postępowania nie są w stanie udowodnić, że stali się oni właścicielami części bądź całości majątku.

Dobrze, ale nie zbaczajmy z tematu, wróćmy zatem do wierzycieli.

Otóż jeśli tylko zajdzie taka potrzeba, wierzyciel może rozpocząć postępowanie spadkowe wobec spadkobierców zmarłego dłużnika, z tym że wiąże się to z dużą ilością poświęconego czasu i pieniędzy

Należałoby więc przemyśleć co najmniej dwa razy takie rozwiązanie, ponieważ nie wszystkim będzie się ono po prostu opłacało.

Chcąc w ten sposób ściągnąć dług, należy w pierwszej kolejności ustalić wysokość zobowiązań zmarłego dłużnika, ile wynosi wartość jego majątku i czy został on obciążony prawami osób trzecich.

Sprawdź: Windykacja faktur – jak wybrać firmę windykacyjną?

Nie czekaj! Windykuj od razu

Jeżeli Twój dłużnik zmarł i chcesz odzyskać dług po jego śmierci, nie zwlekaj ani chwili. Czas ma tu ogromne znaczenie.

Po pierwsze – im szybciej podejmiesz działania, tym mniejsza szansa na to, że wszystkim spadkobiercom uda się odrzucić spadek.

Po drugie – najczęściej spadkobiercy przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że odpowiadają oni za długi zmarłego do wysokości odziedziczonego majątku. Windykując zbyt późno, może się zdarzyć, że inni wierzyciele zrobią to wcześniej i nie wystarczy środków na pokrycie całości zadłużenia.

Po trzecie – zwłoka może doprowadzić również do sytuacji, w której spadkobiercy ukryją swój majątek. Jedynym wyjściem w tym przypadku będzie złożenie do sądu skargi pauliańskiej.

W naszej darmowej porównywarce udostępniamy Ci zestawienie najlepszych firm windykacyjnych na rynku. Co więcej, indywidualnie dobierzemy ofertę skrojoną na miarę Twoich potrzeb.

Zlecając windykację, możesz odzyskać należność bez wychodzenia z domu, oszczędzając czas, nerwy i pieniądze – firma windykacyjna zajmie się wszystkim za Ciebie.

Porównaj oferty najlepszych firm windykacyjnych za darmo