Windykacja we Francji – procedury obowiązujące wierzycieli

Odzyskiwanie należności od kontrahentów zagranicznych nigdy nie jest proste – a szczególnie wtedy, gdy w grę wchodzą przepisy innego państwa. Francja to jeden z głównych partnerów handlowych Polski, dlatego wielu przedsiębiorców prędzej czy później spotyka się z problemem nieopłaconej faktury od francuskiej firmy. Jak w takim przypadku wygląda windykacja? Dowiedz się, jakie procedury i terminy obowiązują wierzycieli we Francji, zanim sprawa trafi do sądu lub komornika.

Międzynarodowa windykacja należności we Francji krok po kroku

Windykacja we Francji różni się nieco od tej polskiej, jednak co do zasady cały proces wygląda podobnie. Rozpoczyna się ją zawsze od windykacji polubownej, którą można rozpocząć od momentu wymagalności płatności. Kolejnym krokiem jest skierowanie sprawy do sądu (lub wniosek o Europejski nakaz zapłaty), a finalnie, jeśli dłużnik nie reaguje, przechodzi się do egzekucji komorniczej.

Polubowne metody windykacji we Francji

Windykacja polubowna to zawsze pierwszy krok do odzyskania należności. Polubowne metody ściągania długu we Francji są zbliżone do standardów obowiązujących w naszym kraju. Należy skontaktować się z dłużnikiem (najlepiej za pośrednictwem firmy windykacyjnej, która swobodnie porusza się po procedurach we Francji) i przypomnieć o zaległościach. Jeśli to nie przyniesie skutku w postaci uregulowania należności przez dłużnika, wysyła się formalne wezwanie.

Przedsądowe wezwanie do zapłaty we Francji (mise en demeure) jest pierwszym formalnym krokiem przed rozpoczęciem postępowania sądowego. Pismo to musi być sporządzone w języku francuskim i jasno określać żądanie zapłaty, wskazywać podstawę prawną oraz termin uregulowania należności. Najczęściej wysyła się je listem poleconym z potwierdzeniem odbioru, aby mieć dowód doręczenia. Brak reakcji dłużnika na mise en demeure otwiera drogę do dalszych działań na etapie sądowym.

Odpowiednie procedury prawne — skierowanie sprawy do sądu

Jeśli polubowne próby odzyskania należności nie przynoszą efektu, wierzyciel we Francji może skorzystać z jednej z trzech podstawowych procedur sądowych:

• Injonction de payer (nakaz zapłaty) – uproszczona i najtańsza procedura, pozwalająca szybko uzyskać sądowy nakaz zapłaty na podstawie dokumentów potwierdzających dług.
• Référé-provision – procedura przyspieszona, stosowane w sprawach oczywistych i bezspornych, gdy wierzyciel domaga się natychmiastowej zapłaty.
• Assignation au fond – zwykłe postępowanie cywilne w pełnym trybie, stosowane w sytuacjach spornych, skomplikowanych sprawach wymagających szczegółowego rozpoznania sprawy przez sąd, wiążą się z nim najwyższe opłaty sądowe.

Ważne, by działania sądowe rozpocząć możliwie wcześnie, zanim sprawa się przedawni. We Francji podstawowy termin przedawnienia roszczeń wynosi 5 lat w przypadku roszczeń cywilnych oraz handlowych. W przypadku niektórych należności, między innymi związanych z usługami transportowymi czy rachunkami za media, termin ten jest krótszy i może wynosić od 1 do 2 lat.

Egzekucja komornicza

Egzekucja komornicza we Francji prowadzona jest przez huissier de justice (urzędnika sądowego o kompetencjach zbliżonych do polskiego komornika). Na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu lub tytułu wykonawczego komornik może zająć rachunki bankowe, wynagrodzenie, a także ruchomości czy nieruchomości dłużnika. Postępowanie toczy się zgodnie z francuskim kodeksem postępowania cywilnego i jest ściśle nadzorowane przez sąd.

Czy na terenie Francji działa Europejski nakaz zapłaty?

Podobnie jak w przypadku innych krajów UE w windykacji międzynarodowej, tak i we Francji można wykorzystać Europejski nakaz zapłaty. Na terenie Francji obowiązuje ENZ, który umożliwia wierzycielowi dochodzenie bezspornych roszczeń pieniężnych wobec dłużników z innych krajów UE. Procedura jest uproszczona i pozwala na uzyskanie tytułu wykonawczego, który następnie może być egzekwowany we Francji bez potrzeby prowadzenia odrębnego procesu sądowego.

Kancelaria prawna jako sposób na uniknięcie błędów formalnych

Skuteczna windykacja we Francji wymaga znajomości lokalnych przepisów, języka oraz formalnych wymogów, które łatwo przeoczyć. Dlatego wielu przedsiębiorców decyduje się na współpracę z kancelarią prawną lub firmą specjalizującą się w windykacji zagranicznej. Profesjonalne wsparcie pozwala przygotować poprawne wezwania do zapłaty, dobrać odpowiednią procedurę i uniknąć kosztownych błędów, które mogłyby wydłużyć postępowanie lub uniemożliwić skuteczną egzekucję należności.

Jakie są koszty windykacji francuskiego kontrahenta?

Koszty windykacji we Francji zależą od etapu postępowania i wybranej formy działań. Na etapie polubownym przedsiębiorca ponosi zwykle opłaty za przygotowanie i wysłanie wezwania do zapłaty czy obsługę sprawy przez kancelarię – to najczęściej kilkaset euro.

Postępowania sądowe, takie jak injonction de payer, wiążą się z opłatą sądową (około kilkudziesięciu euro) oraz honorarium prawnika lub kancelarii. Najdroższa jest egzekucja komornicza, gdzie oprócz kosztów kancelarii dochodzą wynagrodzenia huissier de justice i opłaty egzekucyjne. Warto jednak pamiętać, że część wydatków może zostać przerzucona na dłużnika.

Weryfikacja francuskiego kontrahenta

Zanim dojdzie do podpisania umowy lub wysłania towaru, warto dokładnie sprawdzić wiarygodność francuskiego kontrahenta. Weryfikacja pozwala zminimalizować ryzyko problemów z płatnościami i ułatwia późniejszą windykację w razie zaległości. Zwłaszcza że postępowanie sądowe w sprawie drobnych roszczeń nie jest opłacalne, ze względu na wysokie koszty.

We Francji najlepszym źródłem informacji o potencjalnych kontrahentach są rejestry handlowe, sprawozdania finansowe oraz dane udostępniane przez urzędy i wywiadownie gospodarcze.

Przedsiębiorca może:

• sprawdzić firmę w Registre du Commerce et des Sociétés (RNCS) – odpowiedniku polskiego KRS,
• przeanalizować bilanse i raporty finansowe dostępne w serwisie Infogreffe,
• zweryfikować numer VAT kontrahenta w unijnym systemie VIES,
• skorzystać z usług lokalnych kancelarii i agencji wywiadu gospodarczego.

Dzięki temu łatwiej ocenić, czy współpraca z francuską firmą jest bezpieczna oraz, czy istnieje potencjalne ryzyko związane z jej wypłacalnością.

Najczęściej zadawane pytani (FAQ)

Czy kancelaria windykacyjna powinna być z Francji, by windykacja była skuteczna?

Nie jest to konieczne, ponieważ wiele polskich kancelarii współpracuje z partnerami we Francji i skutecznie prowadzi sprawy.

Kiedy nie warto dochodzić roszczeń w sądzie?

Postępowanie sądowe bywa kosztowne i czasochłonne, dlatego nie opłaca się go wszczynać przy niewielkiej wartości długu lub gdy istnieje wysokie ryzyko niewypłacalności dłużnika. W takich przypadkach lepszym rozwiązaniem może być windykacja polubowna.

Czy windykacja musi być przeprowadzana w języku francuskim?

Wszelkie usługi windykacyjne powinny być w języku francuskim. Konieczność używania języka francuskiego w pismach i w sądzie, jest istotna przy przygotowaniu dokumentów.