Postępowanie o zatwierdzenie układu

Z dniem 1 grudnia 2021 r. znowelizowano Prawo restrukturyzacyjne, co poskutkowało wprowadzeniem nowego postępowania o zatwierdzenie układu będącego hybrydą wersji poprzedniej i uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Dzięki zmianom dłużnikowi umożliwiono dokonanie szybkiej restrukturyzacji, a także fakultatywną ochronę przed wierzycielami czy egzekucją. To wszystko ma uchronić firmę przed upadłością. W artykule tłumaczymy krok po kroku, czym jest postępowanie o zatwierdzenie układu.

Postępowanie o zatwierdzenie układu – co to jest?

Postępowanie o zatwierdzenie układu jest pojęciem, którym operuje głównie branża upadłościowo-restrukturyzacyjna.

Z restrukturyzacji mogą skorzystać przedsiębiorcy niewypłacalni lub ci, zagrożeni niewypłacalnością.

Restrukturyzacja jest najlepszą opcją rozwiązania problemów związanych z finansami firmy, która w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego może zostać zamknięta.

Postępowanie o zatwierdzenie układu a uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne

Na samym początku chcielibyśmy rozwiać wszelkie wątpliwości powstałe w związku z samym nazewnictwem tej formy postępowania restrukturyzacyjnego.

Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne

Otóż do 30 listopada dłużnicy mieli prawo obwieścić o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Model ten wprowadzono w ramach Tarczy 4.0, która miała za zadanie zneutralizować dotkliwe skutki pandemii COVID-19.

Osoby korzystające z takiej procedury zyskiwały m.in. ustawowy immunitet egzekucyjny, dzięki któremu wierzyciele nie tylko nie mogli wszczynać nowych egzekucji, ale i również zawieszone zostawały dotychczasowe postępowania egzekucyjne.

Taka forma ochrony miała przede wszystkim szybko i komplementarnie pomóc tym przedsiębiorcom, którzy w wyniku pandemii popadli w poważne tarapaty finansowe, stawiając przy tym dalszą działalność swojego biznesu pod znakiem zapytania.

Jak się później okazało, wysoka skuteczność uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego spowodowała, iż cieszyło się ono sporym zainteresowaniem ze strony dłużników.

Postępowanie o zatwierdzenie układu – aktualizacja

W następstwie powyższego podjęto decyzję o zmodyfikowaniu dotychczas funkcjonujących założeń modelu postępowania o zatwierdzenie układu w oparciu o niektóre instrumenty uproszczonej restrukturyzacji.

Zaowocowało to wprowadzeniem 1 grudnia 2021 r. zaktualizowanej wersji postępowania o zatwierdzenie układu do stałego porządku prawnego.

Obwieszczenie o ustaleniu dnia układowego

Obecnie, jednym z najważniejszych udogodnień otwarcia postępowania o zatwierdzenie układu jest możliwość ustawowej ochrony majątku dłużnika przed egzekucją, a także przed zabezpieczeniem.

Musimy jednak podkreślić, iż w przeciwieństwie do uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, charakter tejże ochrony w postępowaniu o zatwierdzenie układu przybiera postać fakultatywną.

Oznacza to, że nadzorca, po uprzednim sporządzeniu wstępnego planu restrukturyzacyjnego, spisu wierzytelności oraz spisu wierzytelności spornych może dokonać obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w postępowaniu o zatwierdzenie układu. I jest to pierwszy wariant postępowania, z jakiego można skorzystać. Wówczas dłużnik zyskuje specjalną ochronę.

Wadą tej opcji są ograniczenia nakładane na dłużnika na sposób zarządzania jego majątkiem.

Aby tego uniknąć, jest także możliwość skorzystania z wariantu bez dokonywania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego, wyrzekając się jednocześnie ochrony przed wierzycielami i komornikiem.

Przeszkodą będą jedynie wszelkie negatywne przesłanki wymienione w art. 226a ust. 2 - Prawo restrukturyzacyjne.

Dokonanie obwieszczenia jest niedopuszczalne, jeżeli:

• w ciągu ostatnich 10 lat dłużnik prowadził postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym dokonano obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego,
• w ciągu ostatnich 10 lat umorzono postępowanie restrukturyzacyjne wobec dłużnika. Wyjątkiem jest sytuacja, w której umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego nastąpiło za zgodą rady wierzycieli.

Skutki dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego – dla dłużnika

Obwieszczenie o ustaleniu dnia układowego powoduje implikacje zarówno korzystne dla dłużnika, jak i te negatywne.

Skutki obwieszczenia:

• całkowita ochrona przed egzekucją ze strony wierzycieli – poza nielicznymi wyjątkami pozwalającymi wierzycielom na przymusowe zaspokojenie z majątku dłużnika,
• niemożność wykonania postanowień o zabezpieczeniu majątku dłużnika,
• blokada kluczowych umów – wierzyciele nie mogą swobodnie wypowiedzieć istotnych dla firmy dłużnika kontraktów. Ich spisem zajmuje się nadzorca układu, dołączając go do akt sprawy. Mogą to zrobić tylko w szczególnych przypadkach wskazanych w art. 256 ust. 3 - Prawo restrukturyzacyjne,
• wraz z dniem dokonania obwieszczenia nadzorca układu wykonuje uprawnienia nadzorcy sądowego – zadłużonemu wolno dokonywać jedynie takich czynności, które mieszczą się w zakresie zarządu, inaczej bowiem wymagana jest zgoda nadzorcy układu,
• profilaktyka nadużyć ze strony dłużnika – ma on tylko do 4 miesięcy na złożenie wniosku o zatwierdzenie układu, licząc od dnia dokonania obwieszczenia. Gdy termin ten upłynie bezskutecznie, ochrona dłużnika wynikająca z obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego dezaktywuje się.

Sprawdź: Postępowanie o zatwierdzenie układu

Cele postępowania o zatwierdzenie układu

Fundamentalnym celem postępowania o zatwierdzenie układu, jak i pozostałych form restrukturyzacji, jest uniknięcie zamknięcia działalności gospodarczej, co byłoby bezpośrednim skutkiem ogłoszenia upadłości firmy.

Drogą porozumienia, które określa zasady spłaty należności układowych, dłużnik ma szansę na wdrożenie adekwatnych działań poprawiających pozycję firmy na rynku, usprawniających jej funkcjonowanie – a w efekcie wyprowadzających przedsiębiorstwo z zadłużenia grożącego upadłością.

Punktem docelowym postępowania restrukturyzacyjnego jest:

• oddłużenie firmy,
• uniknięcie upadłości,
• poprawa konkurencyjności na rynku,
• przywrócenie płynności finansowej,
• wzrost wartości przedsiębiorstwa.

Rozpocznij restrukturyzację firmy

Jak wygląda postępowanie o zatwierdzenie układu?

Postępowanie o zatwierdzenie układu inicjuje się poprzez zawarcie umowy z wybranym doradcą restrukturyzacyjnym oraz wyznaczenie dnia układowego.

Wartym zasygnalizowania jest fakt, iż w trakcie procedury zbierania głosów wierzycieli nad propozycjami układowymi udział sądu jest znikomy.

Jedynym elementem sądowej kontroli jest sprawdzenie przyjętego układu pod kątem jego zgodności z prawem.

Warunkiem koniecznym skuteczności porozumienia zawartego między dłużnikiem a wierzycielami jest zatwierdzenie go przez sąd, który rozpoznaje wniosek o zatwierdzenie układu.

Poniżej przedstawiamy przebieg postępowania o zatwierdzenie układu:

1. Podpisanie umowy o sprawowanie nadzoru z doradcą restrukturyzacyjnym.
2. Ustalenie dnia układowego.
3. Założenie i prowadzenie akt w systemie teleinformatycznym – Krajowym Rejestrze Zadłużonych.
4. Głosowanie wierzycieli nad układem.
5. Po przeprowadzeniu głosowania nadzorca układu przeprowadza weryfikację głosów wierzycieli, a następnie wydaje decyzję w sprawie stwierdzenia przyjęcia układu.
6. Uzyskanie ochrony przed egzekucją i zajęciem.
7. Wdrożenie instrumentu chroniącego przed nadużywaniem instytucji obwieszczenia.
8. Kontrola przez sąd przyjętego układu.
9. Zatwierdzenie układu przez sąd rozpoznający wniosek o zatwierdzenie układu.

Jest to skondensowanie przepisów ustawy z art. 210 do 226 - Prawo restrukturyzacyjne.

Głosowanie nad układem

Niezależnie od trybu głosowania, aby układ został przyjęty, niezbędne jest uzyskanie dwóch większości.

Pierwsza z nich to większość osobowa, która polega na uzyskaniu ponad połowy spośród wszystkich głosów wierzycieli (kiedyś większość wierzycieli uprawnionych do głosowania).

Druga z nich nazywana jest większością kapitałową. Żeby układ został przyjęty potrzeba 2/3 sumy wierzytelności, które przysługują głosującym wierzycielom (kiedyś były to dwie trzecie sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem).

Ponadto zgodnie z art. 119 Ustawy Prawo restrukturyzacyjne:

"Jeżeli głosowanie nad układem przeprowadza się w grupach wierzycieli, obejmujących poszczególne kategorie interesów, układ zostaje przyjęty, jeżeli w każdej grupie wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli z tej grupy, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności, przysługujących głosującym wierzycielom z tej grupy".

Kiedy i wobec kogo przeprowadza się postępowanie o zatwierdzenie układu?

Postępowanie o zatwierdzenie układu przeprowadza się wyłącznie w sytuacji, gdy suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Postępowania o zatwierdzenie układu nie przeprowadza się wobec:

• deweloperów,
• emitentów obligacji, chyba że układ byłby częściowy.

Kim jest nadzorca układu?

Z uwagi na brak większej ingerencji sądu restrukturyzacyjnego w procedurę, jaką jest postępowanie o zatwierdzenie układu, dłużnik zobligowany jest do zawarcia umowy o sprawowanie nadzoru nad jej przebiegiem.

Umowa powinna zostać zawarta z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym, który w ramach postępowania o zatwierdzenie układu pełnić będzie funkcję nadzorcy układu.

Nadzorca układu to funkcjonariusz publiczny, mimo tego, iż pełniona przez niego funkcja opiera się o umowę z zadłużonym i za stosownym wynagrodzeniem.

Obowiązki nadzorcy układu wobec dłużnika

Na mocy umowy zawartej z dłużnikiem nadzorca układu zobowiązuje się do takich czynności, które niezbędne są do przygotowania układu, zebrania głosów wierzycieli i wydania prawomocnego postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu.

Czynności dotyczyć będą w szczególności:

• opracowanie planu restrukturyzacyjnego;
• przygotowanie propozycji układowych we współpracy z dłużnikiem;
• sporządzenie spisu wierzytelności i wierzytelności spornych;
• czuwanie wraz z dłużnikiem nad sprawnym i przepisowym zbieraniem głosów od wierzycieli, uwzględniając przy tym ich prawa;
• złożenie sprawozdania tyczącego się możliwości wykonania układu (sprawozdanie nadzorcy układu to dokument, który jest nieodłącznym elementem wniosku o zatwierdzenie układu).

Obowiązki nadzorcy układu wobec wierzycieli

Najważniejszym zadaniem nadzorcy będzie pomoc dłużnikowi w osiągnięciu celu, jakim jest zawarcie korzystnego dla obu stron układu.

Dodatkowo do jego obowiązków zaliczają się również pewne zobowiązania względem wierzycieli, a zalicz się do nich:

• umożliwienie zapoznania się ze stanem przedsiębiorstwa osoby zadłużonej,
• zapewnienie zgodności przeprowadzonego głosowania z obowiązującym prawem.

Skontaktuj się z naszym doradcą